Jednym ze sposobów przekonania osoby uzależnionej do podjęcia się leczenia może być interwencja przeprowadzona przez osoby z bliskiego otoczenia. Zapraszamy do przeczytania!
Uzależnienie wpływa negatywnie na życie osoby uzależnionej i jej bliskich, często uniemożliwiając dostrzeżenie problemu z powodu mechanizmu iluzji i zaprzeczenia. Jedną z metod skłonienia osoby uzależnionej do podjęcia leczenia jest interwencja, która powinna być przeprowadzona przez bliskich w odpowiedniej atmosferze.
Chcieć nie zawsze znaczy móc
Uzależnienie jest chorobą, która wpływa nie tylko na codzienność i zdrowie osoby uzależnionej, ale równie znacząco oddziałuje na życie bliskich. W związku z tym niejedna osoba podjęła się trudu przekonania osoby uzależnionej, aby podjął leczenie. W odpowiedzi na tę próbę można usłyszeć różne, nie zawsze miłe komunikaty zwrotne pełne złości, drwiny czy obelg i zapewnienia o braku problemu, przeprosiny i obietnicę poprawy. Skąd ta trudność? Problem może wynikać z powodu występowania mechanizmu iluzji i zaprzeczenia, które uniemożliwiają osobie uzależnionej dostrzeganie rzeczywistego wpływu używki lub zachowania, na niego samego i jego otoczenie.
Co można zrobić?
Jedną z metod wykorzystywaną do skłonienia osoby uzależnionej do podjęcia leczenia oraz skierowania się do odpowiedniej placówki jest interwencja.
Czym jest interwencja?
Interwencja to metoda, która dobrze przeprowadzona, w większości przypadków może doprowadzić do podjęcia leczenia przez osobę uzależnioną. Jest akcją przygotowaną przez osoby najbliższe (rodzina, przyjaciele), prowadząca do wspólnej sesji, podczas której omawiane są fakty przemawiające za koniecznością podjęcia się leczenia. Ważne, aby pamiętać, że sesja nie jest sesją terapeutyczną ani diagnozą uzależnienia, sesją oskarżeń i pretensji wobec osoby uzależnionej, „podsumowaniem” funkcjonowania alkoholika w jego rolach społecznych i tego jak ich nie wypełnia np. „Jesteś złym ojcem”, „Co z ciebie za pracownik” oraz nie ma na celu upokorzenie osoby uzależnionej.
Jakie są cechy dobrej interwencji?
Sesja jest konfrontacją, charakteryzuje ją:
• Rzeczowość – mówimy o faktach i zachowaniach związanych z piciem;
• Konkretność – wypowiedź jest o faktach bez uogólnień. Nie mówimy np. „Zrobiłeś awanturę”, lecz „Krzyczałeś bardzo głośno. Obudziłeś Kasię i rozpłakała się tak bardzo, że nie potrafiłam jej uspokoić. Złapałeś mnie mocno za rękę i powiedziałeś, że mam ją uspokoić lub sam to zrobisz. Bardzo się bałam, bełkotałeś coś bez sensu i wreszcie puściłeś mnie i poszedłeś spać”;
• Życzliwość – interwencja przebiega w atmosferze troski o osobę uzależnioną i miłości do niej.
Ważne, aby w sesji uczestniczyły osoby, które znają sytuację z pierwszej ręki o zachowaniach osoby uzależnionej, nie mówimy o tym, co ktoś nam powiedział, mogą to być plotki lub informacje przesadzone.
Co mówimy na sesji interwencyjnej?
Mówimy o trzech sprawach:
• o tym, że zależy nam na osobie uzależnionej np. „Kocham cię bardzo i bardzo zależy mi na tobie. Dlatego zdecydowałam o wzięciu udziału w tym spotkaniu. Chcę ci powiedzieć, jak wygląda ostatnio nasze życie”.
• incydentach, faktach związanych z piciem – mówimy o zachowaniach, sytuacjach, nie oceniamy osoby uzależnionej, np. „W ostatnim roku już wiele razy przyszłaś do naszego domu spać. Mówiłaś, że pokłóciłaś się z mężem, że on cię nie rozumie. Zawsze byłaś pijana. Raz znalazłaś w kredensie wino i wypiłaś je w nocy”;
• o tym, gdzie i kiedy ma się ona udać po pomoc – etap ten wymaga przygotowania informacji o ofertach i możliwościach leczenia – poradniach uzależnień, mitingach dla osób uzależnionych. Warto uwzględnić potrzeby osoby uzależnionej, nie każdy chce chodzić do miejsc, które są blisko jego miejsca zamieszkania, poszukajcie miejsca będącego gdzieś dalej.
• czasami stawiane jest ultimatum, ważne, aby osoba je stawiająca naprawdę była w stanie spełnić swoją groźbę, gdy osoba uzależniona nie podejmie się leczenia.
Pamiętaj, nie zrażajcie się przeszkodami! Nawet jeśli interwencja nie powiedzie się to:
• Ludzie, którzy ją przygotowywali, stają się odmienieni, nie są samotni i mogą zapewniać sobie wsparcie;
• Więzi rodzinne mogą się zmienić, uczy radzić sobie z lękiem, wstydem i urazą.
• W pewnym stopniu osoba zmienia swój stosunek wobec substancji lub zachowania, co oznacza, że w mniejszym lub większym stopniu „zepsuto mu przyjemność z aktywności”.
Po więcej wskazówek dotyczących interwencji zapraszam do zapoznania się z książką „Interwencja wobec osoby uzależnionej” Wandy Sztander. Informacje dotyczące uzależnienia można odnaleźć na stronie Krajowego Centrum Przeciwdziałania Uzależnieniom (KCPU).
Autorka: Paulina Wierzbicka
Bibliografia:
Sztander, W. (2010) Interwencja wobec osoby uzależnionej, Instytut Psychologii Zdrowia